Jan Callebaut reflecteert in een column over de rol van diploma’s in de maatschappij, en meer specifiek binnen het Belgische voetbalmilieu.

‘Diplomatitis en Vincent Kompany’ is een artikel van Jan Callebaut dat op 5/10/2019 in het magazine Newsweek verscheen. Het volledige artikel leest u hieronder.

Je zou denken dat sinds Bill Gates vroegtijdig de schoolbanken verliet om Microsoft aan de wereld te schenken de obsessieve dwang om iedereen in een schooldiploma-uniform te dwingen verminderd zou zijn. Maar niets is minder waar.
Het voetbalmilieu heeft zich zelden laten betrappen op visionaire intelligentie, maar de energie die men nu investeert in het met ‘regulitis’ achtervolgen van een van de beste Belgische voetballers aller tijden is redelijk ongezien.

Het grofste stond onlangs in een krantenartikel, waar Vincent Kompany vergeleken werd met Balthazar Boma omwille van het aangaan van de dialoog met de supporters na de match tegen Standard Luik. Zelf zie ik hier een uniek en doordacht customer centricity-actieplan in. Bij alle bedrijven die het goed menen met hun klanten, is dat belangrijker dan wat dan ook. Het getuigt van een vorm van klantenrespect dat voor zijn komst in de pretentieuze Anderlecht-omgeving quasi volledig afwezig was. Het zou mij verbazen, mocht hierover in de trainerscursus van de KBVB gedoceerd worden. Het zou nochtans moeten.

De man kan ongetwijfeld nog veel leren, maar het wordt tijd om, zowel hier als in alle geledingen van de samenleving, respect op te brengen voor ervaring en prestaties van dergelijk topniveau. De filosofie van permanent leren, zal maar ingang vinden als het losgekoppeld wordt van diploma’s. Deze papieren symboliseren al te vaak precies wat je eigenlijk niet wilt: een eindmeet, een gefêteerd einde aan de leerinspanning.

We zouden het woord diploma in feite uit het woordenboek moeten halen en vervangen door ‘aanmoedigingscertificaat’. Want elk diploma is ook maar dat. Het functioneert als een metafoor om te stellen dat je mee mag of kan functioneren met anderen in een omgeving, in een community, waar ervaren mensen aan de slag zijn.

Vanaf een zeker niveau moeten mensen met exceptionele ervaringen het opleidingscurriculum verbeteren. In elk vak, in elke discipline is er een topniveau te vinden. In de voetbalwereld is de grote meerderheid het er over eens dat de top bij Pep Guardiola te zoeken is. Hij heeft alle gangbare wijsheden op z’n kop gezet. Zijn spelers pakken het op elk gebied anders aan dan hun collega’s, van de doelman tot de spits. En succes achtervolgt Guardiola, van Barcelona over München tot bij Manchester City.

Hij beseft meer dan wie ook dat voetbal een unieke mix is van fysieke en mentale intelligentie met als doel mensen te entertainen en hen de kans te geven tot psychologische identificatie. Zo helpt hij mensen gelukkig te zijn, door mee te leven met hun helden en van succes te dromen.

Kompany was de laatste jaren zijn kapitein, zijn eerste leerling. De man was voldoende frequent gekwetst om veel aandacht en energie te kunnen spenderen aan het bestuderen van de methodes van zijn baas en grote voorbeeld. De miljardenindustrie die het voetbal is, zit met grote ogen te kijken naar zijn prestaties. Wij krijgen zijn ‘levende’ ervaring hier zomaar in de schoot geworpen. En wat doen we? We vragen de man naar zijn lagerschooldiploma.

Het zou veel slimmer zijn om hem te smeken een mastercursus te verzorgen voor de Belgische toptrainers, die het moeten stellen zonder die exceptionele leerschool. ‘Mogen we alsjeblieft van jouw unieke kennis mee profiteren? Vertel het ons. Vertel ons hoe het er bij de supertop aan toegaat!’

Vanuit zo een situatie zal beginnend trainer Kompany zelf ook wel beseffen dat ook hij nog van anderen kan leren. Het zou het begin kunnen zijn van een continu en experience-based leerprogramma. Niet omdat het voorgeschreven wordt, maar wel omdat het de ernstig menende professionals voortdurend verleidt om meer te weten en zo verder te groeien.

Maar neen, dat doen we niet. We zien het niet als een verrijking. Wij zien het als ‘regeltjesbrekerij’. We gaan een privédetective met verrekijker inzetten om te controleren of hij zijn inzichten niet deelt met zijn collega’s. Met andere woorden: het is belangrijker om te bewaken dat er géén kennisoverdracht ontstaat. Laat staan dat we disruptief en innovatief op zoek zouden gaan om de ganse sector positief te stimuleren.

Het zou grappig zijn, mocht het niet zo triestig zijn. Het staat helaas te veel model voor veel dat er organisatorisch fout gaat in onze Belgische samenleving. De modewoorden ‘disruptie’ en ‘innovatie’ beheersen de gang van zaken in alle evoluerende sectoren. Ze zijn de laatste jaren de nieuwe norm geworden. Waar komen disruptie en innovatie vandaan? Ze komen uit experimentele praktijksituaties, niet uit gestandaardiseerde diplomafabrieken. In deze wereld volgt de theoretisatie op de praktijk en niet andersom. De proffen en hun teaching curricula volgen de succesvoorbeelden en niet andersom.

Waar wacht de KBVB op om in plaats van Vincent Kompany naar de schoolbanken te dwingen, hem een plaats aan te bieden als de topprofessor die hij ontegensprekelijk is? Bied hem de leerstoel ‘disruptive strategies‘ aan en laat hem uitleggen waar binnen de aanpak de relatie met de supporters past.

We kunnen er allemaal wat van leren.

Jan Callebaut voorspelt de toekomst, tenminste als hij eerst de marktanalyse kan maken. Een internationaal fenomeen op vlak van data-onderzoek en marketing. Bovenal bevlogen om maatschappelijk de juiste impact te creëren.

Source: Newsweek België